ตำราประกอบโครงการปลูกต้นไม้เพื่อการอาชีวะบำบัดตามหลักสมดุลระบบนิเวศสำหรับบุคคลออทิสติก

องค์ความรู้ส่วนที่ ๒ สำหรับบุคคลออทิสติก

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ การปลูกพืชพันธุ์ไม้ตามหลักสมดุลระบบนิเวศ

พืชพันธุ์ไม้ หมายถึง พืชชนิดที่เราเลือกเอามาปลูกเพื่อจุดมุ่งหมายใดจุดมุ่งหมายหนึ่งโดยเฉพาะ เช่น เพื่อความสวยงาม เพื่อเป็นอาหาร เพื่อการขายหรือที่เรียกว่า พืชเศรษฐกิจ เป็นต้น

สมดุลระบบนิเวศ หมายถึง สรรพสิ่งอันหลากหลายที่อยู่ร่วมกันในบริบทหนึ่งๆ แล้วมีการกระทำต่อกันอย่างได้ดุลภาพทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ โดยยังให้ทั้งระบบทุกระบบในบริบทนั้นๆ คลี่คลายขยายตัวและแปรเปลี่ยนทั้งปริมาณและคุณภาพไปสู่ดุลยภาพใหม่ได้เรื่อยๆ

หลักสมดุลระบบนิเวศ หมายถึง การคัดสรรสรรพสิ่งทั้งในเรื่องปริมาณและคุณภาพให้มาอยู่ร่วมกันในบริบทหนึ่งๆ โดยแต่ละสรรพสิ่งที่คัดสรรมานั้นมีกระบวนการที่กระทำต่อกันอย่างได้ดุลภาพที่ยังให้ทั้งระบบทุกระบบในบริบทนั้นๆ คลี่คลายขยายตัวและแปรเปลี่ยนทั้งปริมาณและคุณภาพไปสู่ดุลยภาพใหม่ได้เรื่อยๆ

การปลูกพืชพันธุ์ไม้ตามหลักสมดุลระบบนิเวศ คือ การเลือกหรือคัดสรรพืชพันธุ์ไม้ตั้งแต่สองชนิดขึ้นไป ที่มีกระบวนการดำรงอยู่แบบเกื้อกูลช่วยเหลือพึ่งพากันและกันได้ จนไม่ต้องใช้สารเคมีใดๆเพื่อเร่งการเจริญเติบโต ให้มาอยู่ในที่ปลูกหรือในภาชนะปลูกเดียวกัน โดยแบ่งกลุ่มพืชพันธุ์ไม้เพื่อความสมดุลของระบบนิเวศในแต่ละที่ปลูก-กระถางปลูกออกเป็น ๔ กลุ่ม คือ ๑. กลุ่มพืชพันธุ์ไม้ให้ร่มเงา ๒. กลุ่มพืชพันธุ์ไม้พยาบาล ๓. กลุ่มพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศ และ ๔. กลุ่มพืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย [ความหมายของพืชพันธุ์ไม้แต่ละกลุ่มจะมีกล่าวอธิบายในหน่วยการเรียนรู้ต่อๆไป]

(ดังนั้น) การปลูกพืชพันธุ์ไม้ตามหลักสมดุลระบบนิเวศ (จึง) หมายถึง การไม่ปลูกพืชเชิงเดี่ยวและการเลือกพืชพันธุ์ในระบบนิเวศเดียวกันที่มีคุณสมบัติช่วยเหลือเกื้อกูลกัน และสามารถรีไซเคิลคือนำกลับมาใช้ใหม่ได้และกำจัดของเสียหรือมลพิษได้ภายในระบบ โดยไม่ต้องอาศัยสารเคมี-ปุ๋ย-ยาฆ่าแมลงฆ่าเชื้อจากภายนอกระบบ

ทั้งนี้ การปลูกพืชพันธุ์ไม้ตามหลักสมดุลระบบนิเวศ มี ขั้นตอน สำคัญ ที่จะต้องเตรียมการและกระทำการก่อนเป็นอันดับแรก คือ  "โรงเรือนสมดุลระบบนิเวศ" หรือ "มุมสวนสมดุลระบบนิเวศ" ที่มีองค์ประกอบสำคัญที่จะขาดไม่ได้ ดังนี้ ๑. "ระบบน้ำ" ๒.พื้นที่วางและราวแขวนกระถางปลูกและพื้นที่เก็บวัสดุอุปกรณ์ ๓. พื้นที่ทำงานหรือพื้นที่ฝึกกิจกรรมการปลูก ๔. อุปกรณ์และวัสดุปลูก

"โรงเรือนสมดุลระบบนิเวศ" หรือ "มุมสวนสมดุลระบบนิเวศ" หัวใจสำคัญอยู่ที่ระบบน้ำ

หลังจากได้ "โรงเรือนสมดุลระบบนิเวศ" หรือ "มุมสวนสมดุลระบบนิเวศ" ที่มีองค์ประกอบดังกล่าวแล้ว การปลูกพืชพันธุ์ไม้ที่จะต้องจัดปลูกเป็นกลุ่มแรก คือ พืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศ

๑. การปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศ;

กาบมะพร้าวสับ

ในขั้นต้นนี้จะใช้วัสดุปลูกง่ายๆ คือ กาบมะพร้าวสับ ซึ่งควรแช่น้ำก่อนนำมาใช้ในการปลูก กระถางที่ปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศ ที่เติบโตสมบูรณ์ดีพอสมควรแล้ว เรียกว่า "กระถางสมดุลระบบนิเวศ" ซึ่งจะเป็น "ระบบนิเวศ" ที่เตรียมไว้เพื่อที่จะนำพืชพันธุ์ไม้เป้าหมายมาปลูกเติมต่อไป

กระถางสมดุลระบบนิเวศ

๑.๑ การปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศในกระถางตั้งพื้น

กระถางตั้งพื้นขนาดต่างๆ

กระถางเปล่า

กระถางที่เติมกากมะพร้าวสับแล้ว

กระถางที่ปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศแล้ว

๑.๒ การปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศในกระถางแขวน

กระถางแขวนขนาดต่างๆ

กระถางเปล่า

กระถางที่เติมกากมะพร้าวสับแล้ว

กระถางที่ปลูกพืชพันธุ์ไม้เอื้อระบบนิเวศแล้ว

๒. การปลูก พืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย ใน กระถางสมดุลระบบนิเวศ ที่เตรียมไว้แล้ว

๑.๑ การปลูก พืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย ใน กระถางสมดุลระบบนิเวศ แบบตั้งพื้น

พืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย(จุหลัน)

กระถางสมดุลระบบนิเวศแบบตั้งพื้น

กระถางสมดุลระบบนิเวศที่เติมพืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย(จุหลัน)แล้ว

๑.๒ การปลูก พืชพันธุ์ไม้เป้าหมายใน กระถางสมดุลระบบนิเวศ แบบแขวน

พืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย(แววมยุรา)

กระถางสมดุลระบบนิเวศแบบแขวน

กระถางสมดุลระบบนิเวศที่เติมพืชพันธุ์ไม้เป้าหมาย(แววมยุรา)แล้ว

 -----------------

กิจกรรม "โรงเรือนสมดุลระบบนิเวศ" หรือ "มุมสวนสมดุลระบบนิเวศ";